نظام سیاسی ساسانی (325-579 م) و نظریۀ پاتریمونیال- بوروکراتیک ماکس وبر
نویسندگان
چکیده مقاله:
مفهوم «پاتریمونیال- بوروکراتیک» (Patrimonial-Bureaucratic)در جامعه شناسی وبر یکی از مهمترین مدلهای کشورداری در جوامع «سنتی» (Traditional)است. نظامهای سیاسی پاتریمونیال-بوروکراتیک که خود گونهای از نظامهای پاتریمونیال است، دارای دو خصلت به ظاهر متضاد، اما مکمل هم هستند؛ یکی جنبۀ خودکامگی نظامهای مذکور است که با توجه به آن حکومت عرصۀ خودکامگی حاکم پاتریمونیال میشود و دیگری ویژگی بوروکراتیک بودن این نوع نظامهاست که آنها را از نظامهای سیاسی دیگر متمایز کرده، برتری میدهد. با عنایت به این تعریف مجمل از ساختار پاتریمونیال- بوروکراتیک و با استناد به روش تاریخی در گردآوری اطلاعات و روش تعلیل و مفاهمه و تلفیق آنها نظام سیاسی دولت ساسانی بر مبنای مشخصههای مذکور در یک نظام پاتریمونیال- بوروکراتیک مورد ارزیابی و بررسی قرار خواهد گرفت. در این بررسی سعی خواهد شد تا در حد امکان علل و عوامل شکلگیری شاهنشاهی ساسانی و میزان انطباق و یا عدم انطباق آن با نظریه پاتریمونیالیسم-بوروکراتیک ماکس وبر مورد تحلیل و تعلیل قرار گیرد. عقیده نگارندگان برآن است که نظام سیاسی شاهنشاهی ساسانی در قسمتی از حیات خود یعنی از دوره زمامداری شاپور دوم تا پایان پادشاهی خسرو انوشیروان غالب ویژگیها و مشخصات نظریه پاتریمونیال - بوروکراتیک را دارا بوده است
منابع مشابه
ماکس وبر و مناقشۀ روشی
ماکس وبر و مباحث روششناختیای مطرح میکند دستمایۀ تفاسیر و خوانشهای بسیار متعددی بوده است. این تفاسیر بیشتر به قرابتهای فکری و تاثیرپذیریهای وبر از سایر متفکران پیشین یا معاصر وبر تاکید کردهاند. این شیوه از خوانش، در هر مسیری که برای شرح و تفسیر انتخاب میشود، دچار یکجانبهگراییهایی میشود که دستآخر نمیتوان به مبنایی واحد برای انتخاب از میان آنها رسید. بازسازی فضای فکری و صورتبندی مجد...
متن کاملبازخوانی نظریۀ ماکس وبر در همبستگی معنادار و مثبت سرمایهداری و پروتستانتیسم
اخلاق پروتستان و روح سرمایهداری، از مهمترین نوشتههای حوزۀ مطالعات تطبیقی و جامعهشناسی دین است که با وجود گذشت بیش از صدسال از پیدایش آن، هنوز هم گفتوگو بر سر آن، بهویژه در کشورهای توسعهنیافته، طراوت و تازگی دارد. چنانچه میدانیم در ایران اندیشهها و آثار ماکس وبر - همانند مارکس و دیگران - دچار برخی بدخوانیها و بدفهمیها شده است؛ بر همین اساس، مقالۀ حاضر وجه همت خود را معطوف خوانش و توص...
متن کاملواکاوی تأثیر متقابل نظام اداری و ساختار قدرت در دوره امویان و مقایسه آن با عصر اول عباسی
نهاد اداری بهعنوان یکی از ملزومات تداوم ساختار سیاسی حکومت، در تثبیت اقتدار خلافت اموی و عباسی (عصر اول) نقش داشته است. با توجه به تکوین نظام اداری در دوره اموی و استمرار قدرت بنیامیه تا حدود یک قرن و نیز تکامل این نظام در دوره عباسی، پژوهش حاضر به واکاوی نقش، تأثیر و رابطه متقابل دیوانسالاری و اقتدار سیاسی در استمرار قدرت خلافت اموی و عباسی میپردازد. یافتههای این پژوهش که به شیوه توصیفی ...
متن کاملبازخوانی نظریۀ ماکس وبر در همبستگی معنادار و مثبت سرمایه داری و پروتستانتیسم
اخلاق پروتستان و روح سرمایه داری، از مهم ترین نوشته های حوزۀ مطالعات تطبیقی و جامعه شناسی دین است که با وجود گذشت بیش از صدسال از پیدایش آن، هنوز هم گفت وگو بر سر آن، به ویژه در کشورهای توسعه نیافته، طراوت و تازگی دارد. چنانچه می دانیم در ایران اندیشه ها و آثار ماکس وبر - همانند مارکس و دیگران - دچار برخی بدخوانی ها و بدفهمی ها شده است؛ بر همین اساس، مقالۀ حاضر وجه همت خود را معطوف خوانش و توصی...
متن کاملماکس وبر و احیای حاکمیت سیاسی در عصر سلطۀ عقلانیت ابزاری
در دورۀ مدرن، دولت همچون سایر شئون زندگی تحت سلطۀ روزافزون عقلانیت ابزاری قرار گرفته است که بازتاب آن را در نفوذ دیوانسالاری به حوزة اهداف سیاسی میتوان مشاهده کرد.. ماکس وبر از طریق پژوهش در بنیادهای تاریخی و فلسفی دولت مدرن و ارائۀ فرم سیاسی دولت دموکراتیک، در پی اصلاح محدودیتهای بهوجودآمده برای اعمال حاکمیت سیاسی ملت آلمان بود. به باور او، سلطة دیوانسالاران بر حوزة اهداف سیاسی را م...
متن کاملمبانی جامعه شناسی مذهبی ماکس وبر
یکی از مهمترین مسائل روزگار ما‘ هم ا زنظر مطالعات علمی وهم ا زدیدگاه ملاحظات عملی‘ مسئله توسعه و عقب ماندگی است ‘ علیرغم گسترش فزاینده ادبیات معاصر در مورد این مسئله ‘ کشف و طرح علمی آن دست کم به اواسط قرن نوزدهم باز می گردد. بخش عمده ای از ادبیات معاصر درباره رشد وعقب ماندگی ‘ توضیح شکاف عمیق موجود د رجهان از این نظر را در عوامل برون مرزی و جهانی چون استعمار و استثمار جستجو می کند.بر اساس این ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 3 شماره 3
صفحات 99- 112
تاریخ انتشار 2011-12-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023